Kwalifikacje
Podstawa prawna:
- art. 9 ust. 1 pkt 1, art. 10 ust. 9 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U.2023.984 ze zm.),
- art. 13 ust. 6 pkt 2, art. 14 ust. 3 pkt 6, art. 15 ust. 1-2, art. 32 ust.8-9, art. 34, art. 68 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U.2023.900 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U.2023.2102),
- § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2019 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli (t.j.Dz.U.2023.2738),
- rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (t.j.Dz.U.2021.890 ze zm.).
1) Stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje;
2) przez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć:
a) przygotowanie pedagogiczne, o którym mowa w nowym standardzie kształcenia, potwierdzone dyplomem ukończenia studiów wraz z suplementem do dyplomu lub innym dokumentem wydanym przez uczelnię, lub świadectwem ukończenia studiów podyplomowych lub
b) przygotowanie pedagogiczne obejmujące wiedzę i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną odbytą w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin, uzyskane w wyniku ukończenia studiów lub studiów podyplomowych prowadzonych zgodnie z przepisami obowiązującymi przed dniem 3 sierpnia 2019 r., potwierdzone dyplomem ukończenia studiów lub innym dokumentem wydanym przez uczelnię, lub świadectwem ukończenia studiów podyplomowych, lub
c) przygotowanie pedagogiczne uzyskane w wyniku ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli, potwierdzone dyplomem ukończenia takiego zakładu, lub
d) przygotowanie pedagogiczne obejmujące wiedzę i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogikii dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną odbytą w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin, uzyskane w wyniku ukończenia kursu kwalifikacyjnego, potwierdzone świadectwem ukończenia takiego kursu, lub
e) przygotowanie pedagogiczne nauczycieli praktycznej nauki zawodu obejmujące zajęcia z zakresu przygotowania pedagogicznego w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin, uzyskane w wyniku ukończenia:
– studiów lub studiów podyplomowych prowadzonych zgodnie z przepisami obowiązującymi przed dniem 3 sierpnia 2019 r., potwierdzone dyplomem ukończenia studiów lub innym dokumentem wydanym przez uczelnię, lub świadectwem ukończenia studiów podyplomowych lub
– kursu kwalifikacyjnego w zakresie przygotowania pedagogicznego dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu, potwierdzone świadectwem ukończenia takiego kursu.
(uzyskanie przygotowania pedagogicznego poprzez ukończenie kursu kwalifikacyjnego, o którym mowa w lit. d możliwe było na podstawie przepisów w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2015 r.);
3) przez kurs kwalifikacyjny należy rozumieć kurs kwalifikacyjny z zakresu określonego przedmiotu, prowadzonych zajęć lub przygotowania pedagogicznego, organizowany zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli, którego ukończenie umożliwia nauczycielowi posiadającemu poziom wykształcenia wymagany od nauczycieli danego typu szkoły lub placówki uzyskanie kwalifikacji do nauczania przedmiotu, prowadzenia zajęć lub przygotowania pedagogicznego;
4) zgodnie z obowiązującymi przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli, placówki doskonalenia nauczycieli posiadające akredytację mogą, za zgodą kuratora oświaty właściwego ze względu na siedzibę placówki, prowadzić kursy kwalifikacyjne, o których mowa w przepisach w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, w zakresie:
- przygotowania pedagogicznego dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu,
- pedagogiki specjalnej dla nauczycieli praktycznej nauki zawodu,
- wychowania do życia w rodzinie;
5) w obecnym stanie prawnym przygotowanie pedagogiczne do wykonywania zawodu nauczyciela uzyskać można na studiach wyższych lub studiach podyplomowych organizowanych przez uczelnie (uzyskanie przygotowania pedagogicznego, o którym mowa w pkt 4 jest również możliwe poprzez ukończenie kursu kwalifikacyjnego, organizowanego na podstawie przepisów w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli);
6) kwalifikacje nauczycieli poszczególnych typów szkół lub rodzaju placówek (publicznych i niepublicznych) określa rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli;
7) w myśl obowiązujących przepisów szkolnictwa wyższego kwalifikacje do nauczania kolejnego przedmiotu lub prowadzonych zajęć (poza przygotowaniem do pracy w przedszkolu i klasach I-III szkoły podstawowej) uzyskać można również na studiach podyplomowych, organizowanych przez uczelnie;
8) przedszkole publiczne, przedszkole niepubliczne, inna forma wychowania przedszkolnego (publiczna i niepubliczna) oraz szkoła publiczna zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone rozporządzeniem w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli;
9) szkoła niepubliczna zatrudnia nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych określonych w ramowym planie nauczania szkoły publicznej danego typu, posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli szkół publicznych;
10) dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami i w szczególności decyduje w sprawach zatrudniania, zatem ocena kwalifikacji, analiza dokumentów kandydatów ubiegających się o zatrudnienie w danej szkole (placówce) oraz decyzja w sprawie zatrudnienia (przydzielenia do realizacji godzin danych zajęć) należy do kompetencji dyrektora danej szkoły lub placówki;
11) w uzasadnionych przypadkach możliwe jest zatrudnienie, za zgodą kuratora oświaty:
- nauczyciela niespełniającego wymagań kwalifikacyjnych do zajmowania danego stanowiska,
- osoby niebędącej nauczycielem do prowadzenia danych zajęć w szkole,
- osoby niebędącej nauczycielem do prowadzenia zajęć rozwijających zainteresowania w przedszkolu
(szczegółowe informacje znajdują się w zakładce dyrektor i nauczyciel/kwalifikacje nauczycieli oraz w zakładce poradnik klienta/dla dyrektorów szkół/placówek/zatrudnienie nauczycieli niespełniających wymagań kwalifikacyjnych oraz osób niebędących nauczycielami).