Ważne informacje o kwalifikacyjnych kursach zawodowych
Ministerstwo Edukacji i Nauki przypomina, że zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego nie potwierdza kwalifikacji zawodowych. Urzędowym dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji zawodowych jest certyfikat kwalifikacji zawodowej wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną osobie, która zdała egzamin zawodowy.
Osoby dorosłe mogą uzyskać/uzupełnić kwalifikacje zawodowe, m.in. poprzez kształcenie na kwalifikacyjnych kursach zawodowych prowadzonych przez:
- jednostki organizacyjne systemu oświaty, tj. publiczne i niepubliczne:
- placówki kształcenia ustawicznego,
- centra kształcenia zawodowego,
- szkoły prowadzące kształcenie zawodowe: szkoła branżowa I stopnia, szkoła branżowa II stopnia, technikum, szkoła policealna;
- podmioty spoza systemu oświaty (niepodlegające nadzorowi pedagogicznemu sprawowanemu przez kuratorów oświaty), tj.:
- instytucje rynku pracy działające na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
- podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, posiadające akredytację kuratora oświaty właściwego ze względu na siedzibę firmy.
Warunki, organizację i tryb kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym określają przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 marca 2019 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz.U. poz. 652).
Kwalifikacyjny kurs zawodowy jest prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego w zakresie kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie.
Kwalifikacyjny kurs zawodowy obejmuje zazwyczaj kilkaset godzin kształcenia teoretycznego i praktycznego. Kurs może być prowadzony w formie:
- dziennej: nauka odbywa się przez 5 lub 6 dni w tygodniu,
- stacjonarnej: nauka odbywa się przez 3 lub 4 dni w tygodniu;
- zaocznej: nauka odbywa się co 2 tygodnie przez 2 dni, a w uzasadnionych przypadkach – co tydzień przez 2 dni.
Przykład: Kwalifikacyjny kurs zawodowy z kwalifikacji ELE.01. Montaż i obsługa maszyn i urządzeń elektrycznych (kwalifikacja wyodrębniona w zawodzie elektromechanik) obejmuje 1080 godzin kształcenia (w przypadku kształcenia w formie zaocznej – 702 godziny).
Kwalifikacyjny kurs zawodowy kończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący dany kurs. Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego uprawniające do przystąpienia do egzaminu zawodowego w zakresie kwalifikacji nauczanej na danym kursie. Egzaminy zawodowe przeprowadzają okręgowe komisje egzaminacyjne.
Uwaga! Urzędowym dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji zawodowych jest certyfikat kwalifikacji zawodowej wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną osobie, która zdała egzamin zawodowy.
Należy mieć świadomość, iż nie każda oferta szkoleniowa/kursowa umożliwia przystąpienie do egzaminu zawodowego (którego zdanie upoważnia do uzyskania świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie lub certyfikatu kwalifikacji zawodowej).
W opinii Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) i Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej (OKE) warto sprawdzić następujące dane o podmiocie prowadzącym kwalifikacyjny kurs zawodowy:
1. Czy podmiot posiada numer w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych (RSPO).
Jeżeli podmiot nie posiada tego numeru, to należy upewnić się:
- w Kuratorium Oświaty właściwym ze względu na siedzibę prowadzącego KKZ, czy podmiot posiada akredytację na kształcenie ustawiczne w formie pozaszkolnej
lub
- w okręgowej komisji egzaminacyjnej właściwej ze względu na siedzibę
prowadzącego KKZ, czy dany podmiot oraz kurs zostały zgłoszone do OKE w terminie regulowanym w prawie – 14 dni od rozpoczęcia kursu.
Pracownicy OKE mogą jedynie potwierdzić istnienie podmiotu w rejestrze OKE, nie mają natomiast wiedzy odnośnie do organizacji procesu kształcenia. W tym zakresie właściwą instytucją do kontaktu jest Kuratorium Oświaty.
2. Czy program kwalifikacyjnego kursu zawodowego i przewidywana jego organizacja są zgodne z wymaganiami określonymi w przepisach prawa oświatowego, a w szczególności:
- czy program obejmuje realizację kształcenia praktycznego w tradycyjnej formie bezpośredniej (KKZ nie mogą być prowadzone w całości z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość);
- czy program jest realizowany w określonej liczbie godzin (kilkudniowe /kilkutygodniowe KKZ powinny wzbudzać wątpliwości);
- czy zaliczenie KKZ odbywa się w formie stacjonarnej (zaliczenie nie może odbywać się wyłącznie w formie zdalnej).
3. Czy podane w ofercie organizatora kursu dane kontaktowe (strona internetowa, adres, email, telefon) są spójne z danymi wskazanymi przez podmiot w RSPO lub danymi wynikającymi z posiadanej akredytacji Kuratora Oświaty lub posiadanymi w OKE. Dostęp do portalu RSPO dostępny jest tutaj.
4. Czy w danej kwalifikacji może być organizowany kwalifikacyjny kurs zawodowy.
KKZ mogą być prowadzone tylko i wyłącznie dla kwalifikacji sprecyzowanych w przepisach (np. nie można prowadzić kwalifikacyjnych kursów zawodowych w niektórych zawodach medycznych). Lista kwalifikacji, w których mogą być prowadzone KKZ jest dostępna tutaj.
5. Czy podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy gwarantuje w umowie zawieranej z uczestnikiem kursu przystąpienie do egzaminu zawodowego w podmiocie lub w miejscu wskazanym przez ten podmiot.
CKE i OKE informują, że uczestnicy kursów, które nie spełniają kryteriów zawartych w punktach 1 oraz 2, nie mogą zostać dopuszczeni do egzaminów zawodowych. Także podmioty, które nie mają uprawnień do prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych lub organizują je niezgodnie z prawem nie mogą wydawać zaświadczeń o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego.
Informacje o kwalifikacyjnych kursach zawodowych, a także o podmiotach prowadzących takie kursy, można uzyskać w wydziałach oświaty jednostek samorządu terytorialnego (urzędu gminy, starostwa powiatowego) lub w Kuratorium Oświaty właściwym dla danego województwa.