Kuratorium Oświaty w Warszawie

Film dokumentalny „Polmission. Tajemnice paszportów”

W ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką na antenie TVP 1 premierowo został wyemitowany film dokumentalny „Polmission. Tajemnice paszportów” w reżyserii Jacka Papisa. Obraz jest kontynuacją dokumentu „Paszporty Paragwaju” i opowiada o dalszych losach osób, które zostały ocalone dzięki zabiegom polskiej dyplomacji i wywiadu. W ramach tych działań udało się uratować ok. 3 000 Żydów, wystawiając im fałszywe paszporty krajów Ameryki Południowej, m.in. Paragwaju. 

W filmie Jacka Papisa można zobaczyć rozmowy z ocalonymi oraz członkami ich rodzin. Głos zabrali także historycy, którzy zajmują się tym tematem, śledzą niewyjaśnione wątki sprawy i próbują rozwikłać tytułową „tajemnicę paszportów”.

Koproducentem filmu jest Instytut Pamięci Narodowej. 

Portal zyciezazycie.pl

Serwis zyciezazycie.pl to jeden z portali tematycznych IPN, który przybliża informacje o osobach represjonowanych przez niemieckiego okupanta za pomoc eksterminowanej ludności żydowskiej. Przypominanie o heroicznych postawach i działaniach Polaków to forma oddania czci tym, którzy narażali własne życie, aby ratować innych. 

Publikacje tematyczne Instytutu Pamięci Narodowej 

Wśród publikacji tematycznych IPN na uwagę zasługuje seria „Relacje o pomocy udzielanej Żydom przez Polaków w latach 1939–1945”. Wydawnictwo zawiera edycję 194 relacji dotyczących pomocy udzielanej Żydom przez Polaków na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Przeważająca część źródeł jest poświęcona sytuacji w okupowanej Warszawie. Nie zabrakło jednak relacji m.in. z powiatów Garwolin, Grójec, Łowicz, Mińsk Mazowiecki, Siedlce, Sochaczew, Sokołów.

Autorami świadectw są zarówno Polacy, jak i ocaleni z Holocaustu Żydzi. Ich tematyka dotyczy m.in. pomocy żywnościowej, wyrabiania fałszywych dokumentów, ułatwiania wyjazdów na inne obszary, wreszcie ukrywania osób prześladowanych przez Niemców. Świadectwa zostały opatrzone obszernymi komentarzami na temat powojennych relacji osób ocalonych i udzielających im pomocy oraz honorowania tych drugich tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. 

24 marca – Narodowy Dzień Pamięci

Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką przypada 24 marca –
w rocznicę śmierci rodziny Ulmów z Markowej rozstrzelanej przez niemieckich żandarmów za ukrywanie Żydów. 

Dzień ten jest wyrazem pamięci o wszystkich Polakach, którzy mimo ogromnego niebezpieczeństwa nieśli pomoc ludności żydowskiej. Święto jest obchodzone od 2018 r.